Celiakia to choroba trzewna, która najczęściej diagnozowana jest już u małych dzieci. To nietolerancja na gluten. Jednak myli się ten, kto sądzi, że choroba ta dotyczy tylko najmłodszych. Na celiakię mogą cierpieć również osoby dorosłe.
Ciekawostką jest przy tym fakt, że nawet trzy razy częściej borykają się z nią kobiety. Co więcej, aż 30% chorych dowiaduje się o celiakii już w wieku dorosłym, najczęściej pomiędzy 35 a 55 rokiem życia, bo od dzieciństwa choroba mogła rozwijać się zupełnie bezobjawowo . Nadwrażliwość organizmu na gluten częściej daje jednak o sobie znać. Objawy są niestety przykre dla chorego i należy z nimi walczyć. Głównie poprzez stosowanie odpowiedniej diety.
Objawy celiakii
Celiakię rozpoznaje się zwykle już u kilkuletnich pacjentów, bo i oni wykazują najłatwiej wykrywane objawy choroby. Biegunki, wymioty, silne wzdęcia, naprężony brzuch to charakterystyczne symptomy, które skłaniają do odwiedzenia gabinetu lekarskiego. Łatwo skojarzyć je z jakąś dysfunkcją pokarmową, bo pojawiają się najczęściej po spożyciu określonej grupy produktów. W przypadku celiakii jest to jedzenie, które zawiera gluten, czyli białko zawarte w ziarnach pszenicy, żyta, jęczmienia czy owsa.
Choroba może dawać również inne, bardziej zaawansowane i trudniejsze do skojarzenia akurat z nią objawy. Tutaj wyróżnić trzeba zaburzenia układu nerwowego (np. padaczka), mięśniowego (np. skurcze), kostnego (np. bóle kości i liczne złamania), krwionośnego (np. bladość, anemia, skłonność do powstawania krwiaków). Na skórze mogą pojawiać się wybroczyny, obrzęki i wysypka.
Diagnostyka celiakii
Ponieważ objawy tej choroby nie zawsze są jednoznaczne, pacjent poddawany jest szczegółowej diagnostyce. W pierwszej kolejności następuje dokładny wywiad z pacjentem bądź opiekunem. Następnie, wykonywane są badania. To test na oznaczenie przeciwciał IgA przeciwko transglutaminazie tkankowej, badanie krwi na obecność przeciwciał przeciwko endomysium. Lekarz może zalecić również biopsję jelita, analizę moczu, analizy biochemiczne oraz próby wątrobowe.
Leczenie celiakii
Okazuje się, że jedynym lekiem na celiakię jest odpowiednia dieta. Właśnie dlatego, pacjent po diagnozie powinien udać się do dietetyka. Specjalista weźmie pod uwagę indywidualne potrzeby i preferencje i dopiero wtedy ułoży właściwy jadłospis. Musimy wiedzieć, że schemat żywieniowy osób uczulonych na gluten wpisuje się w ramy dietetyki medycznej. Codzienne menu jest więc lekarstwem, które pomaga minimalizować przyczynę problemu.
Co ważne, w diecie nie powinien znaleźć się gluten, nawet w najmniejszej, śladowej ilości. Trzeba wiedzieć, że celiakia może rozwijać się w uśpieniu a objawy dawać nawet po dłuższym czasie od spożycia zakazanego produktu.
Pacjenci, u których rozpoznano celiakię muszą być jednak cierpliwi. Uznaje się, że poprawa zdrowia następuje dopiero po kilku miesiącach stosowania specjalnego jadłospisu. Nie oznacza to jednak, że chory został wyleczony. Gluten powoduje ogromne spustoszenie w organizmie. Niszczy błony śluzowe jelit i żołądka, wpływa na działanie licznych narządów i układów. W zaawansowanych stadiach, celiakia na tyle je niszczy, że całkowita regeneracja trwa nawet kilka lat.